Mode is een wetenschap

Marry a bloody scientist, they are the new sex symbols! David Shah -trendwatcher, redacteur

Textile View Magazine, modeontwerper en gastdocent bij ArtEZ- lacht zijn toehoorders toe terwijl hij zijn toekomstverwachting uitspreekt. Hij brengt het als een grap, maar zijn boodschap is serieus: De wetenschap kan de modebranche de oplossingen bieden voor hedendaagse vraagstukken. Shah verwacht vooral veel van de wetenschap op het gebied van efficiënter, schoner en beter design, innovatieve textieltoepassingen als lichtgewicht materiaal of zelfreinigend, of zelfherstellend textiel. Het is een logisch gevolg, zo legt hij uit, op het bankierstijdperk dat we achter de rug hebben. “Tegenover de schimmige en onbegrijpelijke producten komt nu de tastbare, duidelijk meetbare wereld van de wetenschap te staan.”

Hoewel anderen de boodschap anders uitleggen, staat de trendwatcher niet alleen in zijn verwachting. Neem bijvoorbeeld Geox, het bedrijf van de Italiaan Mario Moretti Polegato dat trouw elk jaar 2 procent van de omzet investeert in research & development. Als gevolg daarvan bezit het bedrijf een kast vol octrooien en nieuwe uitvindingen en ziet de toekomstige omzetgroei voornamelijk voortkomen uit technologische ontwikkeling. “We willen elk jaar met een nieuw product komen,” liet Moretti Polegato weten: “Net als Apple.”

Zelfs overheden, meestal niet de eerste die nieuwe trends omarmen, lopen warm voor wetenschappelijk onderzoek, zo blijkt bijvoorbeeld uit de subsidie die de Europese Unie heeft toegekend aan onderzoeksproject Pasta, oftewel Integrating platform for advanced smart textile applications -een project dat als doel heeft ‘slim’ textiel te ontwikkelen voor toepassingen in sport- en vrijetijdskleding.

Nederland loopt niet voorop in wetenschappelijk onderzoek op het gebied van mode. Toch loopt er momenteel een grootschalig onderzoek op dat gebied, geleid door professor Anneke Smelik: ‘Dutch fashion in a globalised world’. Het onderzoek is een samenwerkingsverband tussen de Radboud Universiteit, ArtEZ hogeschool voor de kunsten, Saxion Hogescholen, het Amsterdam Fashion Institute en de Universiteit van Amsterdam. Het onderzoek kreeg een subsidie van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) van 550.000 euro. Ook de mode-industrie en de hogescholen dragen financieel een steentje bij: zij stelden 240.000 euro ter beschikking.

Wie zijn die wetenschappers en wat onderzoeken zij zoal? Een globaal overzicht van het veld van modestudies.

'Waarom verandering?’

Wie: Aurélie Van de Peer -PhD Candidate

Instituut: Ghent University

Discipline: Wijsbegeerte, Sociologie, Social Studies

Onderwerp: Doet onderzoek naar de vraag waarom de modewereld zo gericht is op verandering. Daarbij bekijkt zij academische ideeën over mode, maar ook die van mensen uit het werkveld; inkopers, modejournalisten en ontwerpers.


De jaren 60 tot nu

Wie: Maaike Feitsma

Instituut: Radboud Universiteit Nijmegen

Discipline: Algemene Cultuurwetenschappen

Onderwerp: ‘Dutch fashion from the sixties till now’. Een Nederlandse modestijl heeft zich sinds de jaren 60 ontwikkeld onder invloed van Nederlands modernisme in kunst en design. Het project probeert mode te analyseren als een uiting van culturele tradities en veranderingen, maar ook als een proces van creatieve innovatie.


Identiteit

Wie: Daniëlle Bruggeman

Instituut: Radboud Universiteit Nijmegen

Discipline: Historische, Literaire en Culturele Studies

Onderwerp: De onderzoekshypothese luidt: mode is een belangrijke manier om uitdrukking te geven aan identiteit in vele vormen. Wat is de relatie tussen kleding, lichaam en identiteit?


Het vormen van een merkindentiteit

Wie: Constantin von Maltzahn

Instituut: Radboud Universiteit Nijmegen

Discipline: Algemene Cultuurwetenschappen

Onderwerp: Het project heeft tot doel inzicht te verwerven in het construeren van modestijlen en –identiteiten en een dieper begrip te verwerven in de grenzen tussen creatieve innovatie en marketing. Het onderzoek analyseert de manieren waarop modemerken een rol vervullen in het vormen van de collectieve identiteit van hun publiek.

Globalisering

Wie: Anja Köppchen

Instituut: Radboud Universiteit Nijmegen

Discipline: Historische, Literaire en Culturele Studies

Onderwerp: De Nederlandse mode-industrie in een geglobaliseerde markt. Hoe is het productieproces georganiseerd? Het project onderzoekt de hypothese: de identiteit van Nederlandse merken wordt mogelijk gemaakt door de handel en sourcing in het buitenland als gevolg van het verdwijnen van de fabrieken in Nederland.

Wie: Jessica Conrah

Instituut: Centre for Fashion Studies, Stockholm University

Onderwerp: MTV- Fashion, technologie en muziekvideo’s in de jaren 80. De jaren 80 zijn het begin van het tijdperk van globalisering van de culturele industrie, wat zichtbaar werd door de mode op straat en op de catwalks. Een analyse van het fenomeen.


Dit artikel is gepubliceerd in FashionUnited nummer 2 van 2011.